ارز دیجیتال بهعنوان یک پیشرفت در مبادلات مالی با استفاده از فناوری بلاکچین و رمزنگاری ظاهر شده است. با پیشرفت چشمگیر فناوری بلاکچین، انواع مختلفی از ارزهای دیجیتال به بازار عرضه شدهاند. این ارزها به معاملهگران و سرمایهگذاران امکانات منحصربهفردی برای برآوردهکردن نیازهای مختلف فراهم کردهاند.
بیش از یک دهه پس از تولد ارزهای دیجیتال، این داراییها به شکل گستردهتری از بیتکوین به وجود آمدهاند. انواع مختلفی از ارزهای دیجیتال، از توکنهای غیرمثلی گرفته تا کوینهای استیبل و میم، در بازار حضور دارند. با رشد و توسعه این ارزها، مشاهده میشود که امروزه ارزهای دیجیتال نقشهای گوناگونی را ایفا میکنند، از وسیله تبادل پول تا ابزاری برای پرداخت و پاداش در کسبوکارها و شرکتها.
استفاده از این ارزها مزایای زیادی از جمله انتقال سریع و ارزان، مقاومت در برابر تورم و شفافیت در تراکنشهای مالی را به همراه دارد. این ارزها در تغییر سیستم مالی جهانی بهسوی شفافیت و بهرهوری بیشتر نقش مهمی ایفا میکنند. برای این منظور، در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی کامل انواع ارزهای دیجیتال بپردازیم.
کوین و توکن چیست؟
تنوع ارزهای دیجیتال را میتوان به دودسته اصلی توکن و کوین تقسیم نمود. در زمینه توکنها، انواع مختلفی وجود دارند از جمله NFTها (توکنهای غیرمثلی)، توکن حاکمیتی، توکن اوراق بهادار و دیگر اقسام آن. از طرف دیگر، کوینها نیز شامل استیبلکوین و میمکوین میشوند.
توکنها بهطورکلی واحدهای دیجیتال غیر قابل استخراجی هستند که بر بستر بلاکچین به وجود میآیند. این ارزها اشکال مختلفی دارند و میتوانند بهعنوان ارز در اکوسیستمهای خاص مورداستفاده قرار گیرند یا بهمنظور رمزگذاری دادههای منحصربهفرد به کار روند. علاوه بر این، برخی از توکنها ممکن است برای بازخرید داراییهای خارج از زنجیره (مانند طلا، دارایی و سهام) قابلاستفاده باشند و معمولاً توسط نهادها یا شرکتهایی که از بلاکچینهای معتبر مانند اتریوم استفاده میکنند، ایجاد میشوند.
در بخش کوین یا ارز دیجیتال، این ارزها بهعنوان ارزهای مجازی شناخته میشوند که از فناوری بلاکچین و رمزنگاری برای ایجاد و انتقال آن استفاده میکنند. این ارزها مستقل از بانکهای مرکزی عمل کرده و شبکههای غیرمتمرکز آنها را تنظیم و کنترل میکنند. انواع مختلفی از کوینها از جمله بیتکوین، اتریوم، لایتکوین و سایر ارزهای دیجیتال وجود دارند که هر یک از آنها کاربردها و ویژگیهای خاصی دارند، اما همگی بر مبنای فناوری بلاکچین عمل میکنند. در ادامه بررسی دقیقی تری از این ارزها خواهیم داشت.
بیتکوین
بیتکوین بهعنوان اولین و پراستفادهترین ارز دیجیتال در دنیا، توسط فرد یا گروهی به نام مستعار ساتوشی ناکاماتو در سال ۲۰۰۹ معرفی شد. این ارز بر اساس فناوری بلاکچین که بهعنوان یک شبکه غیرمتمرکز از تمامی کاربران بهرهمند است، به وجود آمد. یکی از مهمترین ویژگیهای بیتکوین، شفافیت تراکنشها و امکان ردگیری دقیق آنها است. برخلاف ارزهای متداول، بیتکوین بدون واسطه مرکزی نظیر بانکها یا دولتها عمل میکند و توسط ماینرها که کدگذاری تراکنشها را انجام میدهند، تأیید میشود.
بیتکوین بر اساس ایدهآلهای دسنترالیزاسیون و امنیت متقاطع مبتنی بر کاربران استوار است. محدودیت تعداد بیتکوینها به ۲۱ میلیون واحد، کنترل تورم و تقسیم منطقی جوایز ماینینگ، این ارز را به یک سرمایه دارای ارزشافزوده و ابزار سرمایهگذاری تبدیل کرده است. همچنین، امکان انتقال سریع و ارزان بیتکوین بر اساس تکنولوژی بلاکچین، این ارز را به یک ابزار مناسب برای انتقال پول بهصورت بینالمللی تبدیل کرده است. بیتکوین با استقبال گسترده از جامعه متخصص و سرمایهگذاران، بهعنوان نخستین و پرکاربردترین ارز دیجیتال جهان شناخته شده است و در طول زمان نقش بسیار مهمی در توسعه بازار ارزهای دیجیتال و تکنولوژی بلاکچین ایفا کرده است.
آلتکوین
آلتکوینها، رمزارزهایی هستند که از تکنولوژی بلاکچین بهره میبرند تا امکان انجام معاملات همتا به همتا را ممکن سازند. این ارزها، بهعنوان یکی از دستههای ارزهای دیجیتال، با پشتوانه موفقیت بیتکوین به وجود آمده و تلاش دارند با بهبود و تغییر در قوانین بیتکوین، توجه کاربران را به خود جلب کنند. از آلتکوینها بهعنوان ارزهای جایگزین بیتکوین یاد میشود.
آلتکوینها سعی دارند محدودیتها و قوانین ارزهای دیجیتال و بلاکچین را بهبود بخشند. لایتکوین، اولین آلتکوین بود که از بلاکچین بیتکوین در سال ۲۰۱۱ فورک شد. این رمزارز از مکانیزم اجماع اثبات کار (PoW) با نام Scrypt (es-crypt) استفاده میکند و با مصرف انرژی کمتر و سرعت بالاتر نسبت به بیتکوین، توجه بسیاری از افراد را به خود جلب کرده است. اتریوم نیز یک آلتکوین دیگر است که توسط Vitalik Buterin و تیم توسعهدهندههای برجسته دیگر برای پشتیبانی از اتریوم طراحی شده است. در ادامه لازم به ذکر است که اتر (ETH) در شبکه اتریوم برای پرداخت به افرادی که در اعتبارسنجی تراکنشها مشارکت میکنند، استفاده میشود. از معروف ترین و پرحجم ترین آلت کوین های بازار در حال حاضر می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ETH
- USDT
- BNB
- SOL
- XRP
- USDC
- ADA
شتکوین یا میمکوین ها
اصطلاح “شتکوین” بهعنوان توصیفی برای انواع ارزهای دیجیتال بیارزش یا بدون کاربرد استفاده میشود. در کامیونیتی انگلیسی زبان کریپتوکارنسی این ارز ها با نام میم کوین نیز شناخته می شود. این ارزها عموماً از دسته رمزارزها هستند که به دلیل حمایت جامعه یا شهرت از طریق رسانههای اجتماعی، با نوسانات قیمتی پیشبینینشده همراه میشوند. ممکن است بسیاری از افراد، میمکوینها را به دلیل نداشتن کاربرد یا ارزش ذاتی در این دسته از ارزهای دیجیتال قرار دهند. اصطلاح شت کوین با رشد عجیب و غریب دوج کوین و شیبا در بولران گذشته شناخته شد. در بولمارکت گذشته ارز دیجیتال شیبا بیش از 1000 درصد رشد کرد. میم کوین ها یا به اصطلاح شت کوین ها ارز های پر بازده ای هستند که اگر در جای اشتباه این ارز ها را خریداری کنید ضرر های سنگینی متحمل می شوید. لیست میم کوین ها و شت کوین های معروف را در این بخش از سایت کوین مارکت کپ می توانید مشاهده کنید. معروف ترین شت کوین ها که سود های چند ده هزار درصدی را شامل شدهاند شامل موارد زیر است:
- DogeCoin افزایش قیمت 200 برابری در 133 روز
- shiba Inu افزایش قیمت 12 برابری در 30 روز
- Bonk افزایش قیمت 199 برابری در 63 روز
استیبلکوین
باتوجهبه نوسانات بازار رمزارزها، گروهی از توکنها به نام استیبلکوین باهدف حفظ ارزش در برابر نوسانات طراحی شدهاند. این دسته ارزهای دیجیتال به انواع مختلف تقسیم میشوند، از جمله توکنهای دارای پشتوانه فیات، پشتوانه رمزارز، الگوریتمی و با پشتوانه کالا. این ارزها بر اساس ساختارهای مختلفی که تعیینکننده حفظ ارزش ثابت آنهاست، عمل میکنند.
تراکنشهای این نوع رمزارز نیز همچون سایر داراییهای دیجیتال روی بلاکچین ثبت میشوند که شفافیت و اثبات مالکیت را فراهم میآورد. بااینحال، این استیبلکوینها به دلیل پایداری قیمتشان در طول زمان، بهعنوان وسیله مناسبی برای اهدافی چون خرید کالا و خدمات، واسط تبادل، تسهیل نقلوانتقالات و سایر موارد مورداستفاده قرار میگیرند. ارزش اکثر استیبلکوینها به دلار آمریکا مرتبط است، اما قیمت برخی دیگر نیز مانند EURt بر پایه یورو است. این طبقهبندی شامل داراییهایی چون تتر (USDT)، یواسدی سی (USDC)، دای (DAI)، بایننس دلار (BUSD) و سایر موارد میشود.
لیست استیبل کوین ها را شما می توانید از این بخش از سایت کوین مارکت کپ مشاهده کنید.
هر کدام از استیبل کوین ها از تکنولوژی خاص خود برای حفظ ارزش 1 دلاری استیبل کوین استفاده می کنند. یکی از جالب ترین اتفاقات در دنیای رمز ارز ها دیپگ شدن استیبل کوین لونا بود. طی این فرایند ترا که نام استیبل کوین اکوسیستم لونا بود با یک رخنه امنیتی مواجه شد که و نهنگ ها از این باگ در اکوسیستم لونا استفاده کردند تا این رمز ارز از یک دلار به قیمت 0 نزدیک شود.
پراستفاده ترین استیبل کوین های بازار:
- USDT
- USDC
- Dai
طبق گزارش بسیاری از کاربران تتر در صورتی که با یک حساب ایرانی مشکوک مواجه شود حساب کاربر را مسدود می کند.
پیشنهاد می شود در نقل و انتقالات خود به صرافی و یا کیف پول تتر از حساب ایرانی به صورت مستقیم پول را ارسال نکنید و یا دارایی خود را به سایر استیبل کوین ها تبدیل کنید.
انواع ارز دیجیتال بر اساس کاربرد
همانطور که اشاره کردیم، ارزهای دیجیتال، دستهای گسترده از ارزهای مجازی هستند که بر پایه فناوری بلاکچین و رمزنگاری عمل میکنند. این ارزها به دلیل ماهیت غیرمتمرکز و غیرمتکی بر ساختارهای مالی سنتی شناخته میشوند. در دنیای ارزهای دیجیتال، دستهبندیها و انواع مختلفی وجود دارند که هر یک دارای ویژگیها و کاربردهای خاص خود هستند. توکنها و کوینها از اصطلاحات رایج در این حوزه هستند. توکنها بهعنوان واحدهای دیجیتال غیرقابلاستخراج با استفاده از بلاکچین به وجود میآیند و میتوانند مفید برای نمایاندن امتیازات، حقوق یا داراییهای دیگر باشند. کوینها به شکل ارزهای دیجیتال اصلی عمل میکنند و بهعنوان واحدهای مبادله و ذخیره ارزش مورداستفاده قرار میگیرند.
توکنهای متاورس (Metaverse Tokens)
توکنهای متاورس یکی از انواع توکنهای دیجیتال در دنیای رمزارزها هستند که به طور مشخص در زمینه تجارت و توکنهای غیر قابل قطعی (NFT) به کار میروند. این توکنها بر پایه استانداردهای مشخصی ساخته میشوند که امکان ایجاد و تبادل توکنها را برای کاربران فراهم میکند. توکنهای متاورس از طریق شبکه بلاکچین عمل میکنند و اطلاعات مربوط به داراییهای دیجیتال را با استفاده از تکنولوژی متافراهم به اشتراک میگذارند. این توکنها بهواسطه توانایی ارتقاء و توسعه مستمر، امکان ذخیرهسازی داراییهای دیجیتال بهصورت پویا و با تغییرات بازار را فراهم میکنند.
توکنهای متاورس نقش مهمی در اکوسیستم NFT و تجارت الکترونیکی دارند. این توکنها به دلیل امکان تعریف و انتقال داراییهای دیجیتال با قابلیت تغییر و پویا، برنامهها و پروژههای مختلفی را برای ارتقاء تجارب کاربری و خلق ارزشافزوده در فضای دیجیتال فراهم میکنند. بهطورکلی، توکنهای متاورس به جلب اهمیت بیشتری در زمینه نوآوری و تغییرات مثبت در تجارت الکترونیک و اکوسیستم NFT اشاره دارند.
لیست توکن های متاورس را شما می توانید از این بخش از سایت کوین مارکت کپ مشاهده کنید.
توکنهای گیمینگ و بازی (Gaming Tokens)
توکنهای گیمینگ یا بازی، نوعی توکن دیجیتال هستند که در صنعت بازیهای رایانهای و اکوسیستم گیمینگ به کار میروند. این توکنها بهمنظور افزایش تعامل و تجربه کاربری در بازیها ایجاد شدهاند و معمولاً بهعنوان واحدهای مبادله درون بازی یا خدمات جانبی ارائه میشوند. توکنهای گیمینگ میتوانند برای خرید اشیا مجازی، ارتقاء شخصیتها و…، مورداستفاده قرار گیرند. این ارزهای دیجیتال، امکان انتقال آسان و برخوردار از امنیت بالا را فراهم میکنند.
استفاده از توکنهای گیمینگ توسط توسعهدهندگان بازیها بهمنظور ارتقاء رقابتی و تعاملیتر کردن تجربه بازیکنان صورت میگیرد. این توکنها به بازیها ابعاد اقتصادی جدیدی میبخشند و امکان ایجاد ارزش اقتصادی درون بازی را فراهم میسازند. باتوجهبه رشد فراگیر این تکنولوژی، توکنهای گیمینگ به یکی از جنبههای مهم و نوآورانه در دنیای بازیهای رایانهای تبدیل شدهاند و به تجارت الکترونیک در این حوزه ارزشافزوده میدهند. لیست توکن های گیمینگ و تمامی اطلاعات مربوط به هر توکن در این صفحه از کوین مارکت کپ می توانید مشاهده کنید.
توکنهای پرداختی (Payment Tokens)
توکن پرداختی بهمنظور فراهمسازی وسیلهای مطمئن و کارآمد برای پرداخت هزینههای خدمات و کالاها ایجاد شده است. این نوع توکن باهدف تسهیل فرایند پرداخت در فضای اینترنت طراحی شده و به دارندگانش امکان میدهد تا با استفاده از این توکن، محصولات و خدمات موردنظر خود را بهصورت آنلاین تهیه کرده و یا هزینههای مرتبط با خدمات خاص را بهسادگی پرداخت نمایند. این رویکرد ایجاد توکن پرداختی به دارندگان امکان انجام تراکنشهای مالی امن و با کارایی بالا را فراهم میآورد، همچنین این توکنها بهعنوان یک وسیله پرداخت جدید در فضای دیجیتال، به توسعه و نوآوری در سیستمهای پرداخت الکترونیکی کمک کرده و تجربه خرید بهتری را برای افراد ایجاد مینمایند.
ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC)
CBDC یا ارز دیجیتال بانک مرکزی نوعی ارز دیجیتال است که توسط بانک مرکزی یک کشور صادر میشود و وضعیت حق قانونی آن به قوانین و مقررات این کشور وابسته است. این نوع ارز باهدف ایجاد یک واحد پولی قانونی و کنترلشده تحتتأثیر قوانین ملی طراحی شده است و تلاش دارد با ارزهای دیجیتال رمزنگاری شده غیرمتمرکز رقابت کند. در واقع، بانکهای مرکزی قصد دارند مزایای سیستمهای پولی متمرکز مانند بیتکوین و اتریوم را با توسعه ارز دیجیتال ملی به ارمغان بیاورند و این سیستم را تحت کنترل و نظارت خود قرار دهند.
فناوری مورداستفاده در جابهجایی پول در امور مالی با سرعت تغییرات جهانی هماهنگ نبوده و فرایند ارسال پول همگام با این تغییرات پیشرفته نشده است. به همین دلیل بسیاری از دولتها به توسعه ارز دیجیتال ملی میپردازند. مزیت اصلی CBDC افزایش کارایی در سیستمهای پرداخت و کاهش هزینهها برای خدمتدهندگان و کاربران است. ارز دیجیتال بانک مرکزی میتواند بهعنوان یک نوع ارز فیات دیجیتال در نظر گرفته شود که از فناوری بلاکچین بهرهمند شده و در دهه آینده ممکن است بسیاری از کشورها از آن بهعنوان یک ابزار مالی برجسته استفاده کنند.
توکنهای خدماتی (Service Tokens)
توکنهای خدماتی نوعی ارز دیجیتال هستند که برای دسترسی به خدمات یا تجارتهای خاص در یک اکوسیستم دیجیتال استفاده میشوند. این ارزها عمدتاً بر اساس فناوری بلاکچین ایجاد میشوند و توسط هویتها یا سرویسها تعریف میشوند که توکنها را بهعنوان وسیلهای برای ارتباط مستقیم با خدمات یا مزایای خاصی ارائه میدهند. این توکنها به دارندگان امکان میدهند از خدمات مختلف بهدوراز واسطههای مالی سنتی بهرهمند شوند. بهعنوانمثال، در اکوسیستمهای تجارت الکترونیک یا بسترهای تحت وب، توکنهای خدماتی بهعنوان واحد پرداخت برای دسترسی به محتواها، خدمات دیجیتالی یا امکانات خاص مورداستفاده قرار میگیرند.
توکنهای حاکمیتی (Governance Tokens)
یکی از هدفهای اصلی در زمان ابتدایی ایجاد و معرفی بیتکوین بهعنوان اولین ارز دیجیتال، افزایش کنترل افراد بر داراییها و غیرمتمرکزسازی فعالیتهای مالی بود، این هدف اکنون بهعنوان ستون اصلی فعالیت ارزهای دیجیتال و فناوری بلاکچین محسوب میشود. پس از عرضه بیتکوین و گسترش استفاده از تکنولوژی بلاکچین، سازمانهای بلاکچینی نیز به دنبال مسیرهایی برای انجام فعالیت بهصورت جامعهمحور هستند تا قدرت تنها در اختیار یک شخص یا گروه کوچک قرار نگیرد.
اکنون این هدف با کمک توکنهای حاکمیتی بهدستآمده و این توکنها این امکان را فراهم میکنند تا جوانب مختلف حکمرانی، تصمیمگیری و مدیریت پروژهها بهصورت غیرمتمرکز و شفافتری اجرا شوند. سازمانها و شرکتهای غیرمتمرکز بلاکچینی با استفاده از توکن حاکمیتی و بهوسیله سازمانهای خودگردان غیرمتمرکز یا دائو (DAO)، میتوانند فعالیتهای خود را بدون وابستگی به مدیریت مرکزی ادامه دهند و این امکان را برای توسعه به طور عادلانهتر و سالمتر فراهم کنند.
توکن هواداری (Fan Token)
توکنهای هواداری یا فن توکن، انواعی از داراییهای دیجیتال رمزنگاری شده هستند که این امکان را فراهم میکنند که علاقهمندان به تیمهای ورزشی از تعامل با طرفداران خود بهرهمند شوند و درآمد کسب کنند. این توکنها، همچون سایر ارزهای دیجیتال، قابلیت خریدوفروش را دارا بوده و بهعنوان وسیلهای برای خرید کالاها، مشارکت در مجموعهها و حتی شرکت در رویدادهای ورزشی ویژه را فراهم میسازند.
توکنهای هواداری از فناوری بلاکچین بهره میبرند، اما برای کاربران، نیازی به دستیابی به جزئیات پیچیده بلاکچین وجود ندارد. این توکنها بهصورت مشابه با امتیازها یا عددهای قابلمشاهده در نرمافزارهای موبایل بهنمایشدرآمده و این سهولت در استفاده از پلتفرم برای کاربران عادی را تسهیل میکند.
توکنهای غیر مثلثی (NFT)
توکن غیرمثلی یا NFT مخفف Non-Fungible Token یک نوع دارایی دیجیتال و یا یک واحد دیتای منحصربهفرد است که در دفترکل توزیعشده دیجیتالی به نام بلاکچین ثبت میشود. هر NFT دارای ویژگیها و اطلاعات مخصوص به خود است که آن را از سایر توکنها متمایز میسازد. در این راستا، معامله یا تعویض مستقیم با این توکنها برخلاف ارزهای دیجیتال معمولی امکانپذیر نیست.
ترکیب فناوری رمزنگاری بلاکچین با ویژگیهای منحصربهفرد NFTها، به تأیید و اثبات ویژگیهای کلیدی هر دارایی توکنیزهشده کمک میکند. این توکنها که اغلب از طریق معاملات ارزهای دیجیتال خریدوفروش میشوند و ارزشی دارند که به قیمتگذاری بازار و نیز صاحبان آنها بستگی دارد.
توکن رپد (Wrapped Token)
توکن رپد یا Wrapped Token نوعی ارز دیجیتال است که معمولاً به صورت توکنی استاندارد مانند ERC-20 یا BEP-20 در بلاک چینهایی مانند اتریوم یا بایننس اسمارت چین ایجاد میشود و ارتباط مستقیم با داراییهای دیگر را فراهم میکند. هدف اصلی از ایجاد توکنهای رپد، اتصال دنیای دیجیتال به دنیای فیزیکی و ایجاد امکان معامله بین ارزهای دیجیتال و داراییهای متفاوت مانند سهام، طلا یا ارزهای فیات است.
توکنهای هوش مصنوعی
توکنهای هوش مصنوعی (AI) نماینده ارزش دیجیتالی در زمینه هوش مصنوعی و تکنولوژیهای مرتبط هستند. این ارزها بر اساس استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته مانند یادگیری عمیق و شبکههای عصبی تولید میشوند. هدف اصلی این توکنها ایجاد اکوسیستمهایی است که از هوش مصنوعی برای تحلیل دادههای پیچیده، پیشبینی الگوها و ایجاد خدمات هوشمند استفاده کنند. این ارزها میتوانند در زمینههای مختلفی نظیر پردازش زبان طبیعی، تصویربرداری، ترجمه ماشینی، و یادگیری تقویتی مورداستفاده قرار گیرند. ناگفته نماند که با ایجاد توکنهای هوش مصنوعی، امکان شفافیت در فرایندهای تصمیمگیری مبتنی بر هوش مصنوعی افزایش مییابد و این ارزها بهعنوان ابزاری برای تسهیل همکاری و تبادل دادههای هوش مصنوعی بین افراد و سازمانها معرفی میشوند.
لیست توکن های هوش مصنوعی در این بخش از سایت کوین مارکت کپ قابل مشاهده می باشد.
توکنهای قرارداد هوشمند
توکنهای قرارداد هوشمند، نمایانگر واحدهای دیجیتالی هستند که بر اساس فناوری قراردادهای هوشمند بر بستر بلاکچین ساخته میشوند. این توکنها معمولاً بر اساس استانداردهایی نظیر ERC-20 در بلاکچین اتریوم یا BEP-20 در بایننس اسمارت چین ایجاد میشوند. یکی از ویژگیهای برجسته توکنهای قرارداد هوشمند، قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند مبتنی بر برنامهنویسی تورینگ کامل است، که به توسعهدهندگان امکان ایجاد برنامهها و دستورات سفارشی را در قالب هوشمندترین قراردادها فراهم میکند.
توکنهای BRC20
استاندارد BRC-20 استاندارد جدید است که نقش ساخت توکن های مختلف مثل میم کوین ها، NFT ها و… را بر شبکه بیت کوین فراهم می کند. توکن های BRC20 یک ایده آزمایشی است که همه افراد می توانند بر روی شبکه بیت کوین و روی هر ساتوشی از طریق پروتکلی مثل اردینالز اجرا کرد و توکن های میم کوین و غیره را اجرا کند. اولین توکن با استاندارد BRC20 توکن Ordi است که بر روی یک ساتوشی اجرا شد. پس از ORdi توکن های مختلف دیگری از جمله میم کوین ها بر روی هر ساتوشی ایجاد شدند.
توکنهای دیفای
توکنهای دیفای به توکنهایی اطلاق میشود که در فضای امور مالی غیرمتمرکز یا Defi به کار میروند. این توکنها بهعنوان ابزارهای کلیدی در پروژههای اعطای وام و پاداش در ییلد فارمینگ، یا بهعبارتدیگر، استخراج نقدینگی در فضای دیفای به کار میروند. بهطورکلی، توکنهای دیفای نقش مهمی در تحولات و نوآوریهای مالی دیجیتال دارند. همچنین، یکی از ویژگیهای بارز این توکنها حق حاکمیتی آنها در پروژههای مرتبط با دیفای است. افرادی که این توکنها را در اختیار دارند، دارای حق رای در تصمیمگیریهای مهم پروژههای مرتبط با دیفای خواهند بود.
توکنهای بیگ دیتا
توکنهای بیگ دیتا نمایانگر یک دسته از توکنهای دیجیتال هستند که در حوزه بیگ دیتا و تحلیل دادههای حجیم به کار میروند. این توکنها بر اساس فناوری بلاکچین ایجاد میشوند و بهمنظور تشویق و پاداش کسانی که دادههای حجیم و ارزشمند را تأمین یا پردازش میکنند، به کار میروند. باتوجهبه افزایش روزافزون حجم دادهها در دنیای مدرن، توکنهای بیگ دیتا ابزاری مؤثر برای تشویق افراد و شرکتها بهاشتراکگذاری و پردازش دادههای خود هستند.
توکنهای کیف پول
توکنهای کیف پول نیز یک نوع ارز دیجیتال هستند که برای تسهیل تبادلات مالی و انجام معاملات امن و شفاف در داخل یک اکوسیستم خاص به کار میروند. این توکنها عمدتاً در کیف پولهای دیجیتال یا بلاکچینها برای ذخیرهسازی، انتقال و مدیریت ارزها به کار میروند. توکنهای کیف پول اغلب بهعنوان وسیله ایمن و دیجیتالی برای نگهداری ارزهای مختلف، از جمله ارزهای ملی یا رمزارزها، عمل میکنند. این ارزهای دیجیتال بهوسیله توکنهای کیف پول تبادل میشوند و این توکنها معمولاً امکانات امنیتی بالا، قابلیت دسترسی سهل و سرعت بالا را فراهم میکنند.
کوین های حریم خصوصی
کوینهای حریم خصوصی، یا حریم خصوصی محور، نوعی ارز دیجیتال هستند که بر اساس فناوری رمزنگاری و پروتکلهای مبتنی بر حریم خصوصی طراحی شدهاند تا هویت و تراکنشهای کاربران را در شبکه به طور کامل محافظت کنند. این کوینها با استفاده از الگوریتمها و فناوریهای خصوصیسازی، امکان تراکنشهای بدون افشای هویت و اطلاعات شخصی را برای کاربران فراهم میکنند. یکی از ویژگیهای اساسی کوینهای حریم خصوصی، امکان انجام تراکنشها بدون افشای مقدار و جزئیات مربوط به آنهاست. این ارزها معمولاً بهعنوان یک پاسخ به نیازهای افراد برای حفظ حریم خصوصی در دنیای دیجیتال و توسعه فناوریهای رمزنگاری محافظتی، به وجود آمدهاند.
توکنهای وب 3
توکنهای وب 3 نمایانگر نسل جدیدی از ارزهای دیجیتال هستند که باهدف ایجاد اکوسیستمهای فعال و پویا در فضای وب 3.0 طراحی شدهاند. وب 3.0 بهعنوان یک اکوسیستم متمرکز بر کاربر (user-centric)، از تکنولوژیهایی چون بلاکچین، هوش مصنوعی، واقعیت افزوده، و اینترنت اشیا بهره میبرد. توکنهای وب 3 با بهرهگیری از این تکنولوژیها، به کاربران امکان میدهند تا بهصورت مستقیم و بدون واسطه با منابع و خدمات مختلف در وب 3.0 تعامل داشته باشند.
توکنهای اکوسیستم اتریوم
توکنهای اکوسیستم اتریوم نمایانگر داراییها و ارزهای دیجیتالی هستند که بر پایه بلاکچین اتریوم توسعه یافتهاند. اتریوم بهعنوان یک پلتفرم بلاکچین تورنتوس (Turing-complete) امکان اجرای قراردادهای هوشمند پیچیدهتر را فراهم کرده و این امکان را به توکنها میدهد که بهصورت متنوع در اکوسیستم اتریوم فعالیت کنند. توکنهای اکوسیستم اتریوم از طریق استانداردهای مختلفی چون ERC-20 و ERC-721 تعریف و پیادهسازی میشوند که هرکدام ویژگیها و کاربردهای منحصربهفردی دارند.
توکنهای اکوسیستم بایننس
توکنهای اکوسیستم بایننس معمولاً به توکنهایی اشاره دارند که در فرایندهای مرتبط با پلتفرم تبادل ارز دیجیتال بایننس (Binance) مورداستفاده قرار میگیرند. بایننس یکی از بزرگترین و پراستفادهترین صرافیهای ارز دیجیتال در جهان است که خدمات متنوعی از جمله خریدوفروش ارزهای دیجیتال، معاملات ارزی مبتنی بر بلاکچین، و انجام معاملات با استفاده از توکنهای مختلف ارائه میدهد.
توکنهای اکوسیستم ترون
توکنهای اکوسیستم ترون نیز نمایانگر ارز دیجیتالهایی هستند که در ارتباط با پلتفرم ترون (Tron) به کار میروند. پلتفرم ترون یک بستر بلاکچینی است که امکان اجرای قراردادهای هوشمند و انجام تراکنشهای ارز دیجیتال را با سرعت و هزینه مناسب فراهم میکند. توکنهای اکوسیستم ترون بر اساس استاندارد TRC-20 تعریف میشوند که این استاندارد به آنها امکاناتی چون تبادل و ترافیک انعطافپذیر را میبخشد.
توکنهای اکوسیستم ZKsync
توکنهای اکوسیستم ZKSync نمایانگر ارز دیجیتالهایی هستند که در ارتباط با پلتفرم ZKSync به کار میروند. ZKSync یک فناوری اجرای لایه دوم بر روی بلاکچین اتریوم است و با استفاده از روشهای اثبات صفر و یک (ZK-Rollup) امکان انجام تراکنشهای سریع و هزینهای را در شبکه اتریوم فراهم میکند. توکنهای ZKSync بر اساس استاندارد ERC-20 ایجاد میشوند و امکاناتی چون انتقال سریع و ارزشیابی مبتنی بر بلاکچین را به کاربران ارائه میدهند.
توکنهای اکوسیستم کاردانو
توکنهای اکوسیستم کاردانو، بهعنوان نمایندگان ارز دیجیتال در بستر بلاکچین کاردانو عمل میکنند. این توکنها بر اساس استاندارد ARC-20 ساخته میشوند و توسط بلاکچین کاردانو به اجرا در میآیند. با استفاده از پروتکلهای مبتنی بر دانش محاسباتی، کاردانو به اهدافی همچون مقیاسپذیری، امنیت، و کارایی در انتقال ارز دیجیتال، متمایز از سایر بلاکچینها عمل میکند. توکنهای کاردانو انواع مختلفی دارند که هرکدام به طور خاص در زمینههای مختلفی کاربرد دارند.
توکنهای فارمینگ
توکنهای فارمینگ نمایندگانی از ارز دیجیتال هستند که در فرایند معمولاً معدنکاری دیجیتال یا همان فارمینگ (Farming) مورداستفاده قرار میگیرند. این توکنها در زمینه دیفای (DeFi)، ییلد فارمینگ (Yield Farming) و استخراج نقدینگی (Liquidity Mining) فعالیت میکنند. فرایند فارمینگ به کاربران این امکان را میدهد تا توکنهای خود را در اختیار پروژههای دیفای قرار داده و بهعنوان امنیت و تخصیص سرمایه در شبکههای بلاکچین مشارکت کنند.
توکنهای وامدهی
توکنهای وامدهی نمونههایی از ارزهای دیجیتال هستند که در فرایند اعطای وام در فضای مالی دیجیتال مورداستفاده قرار میگیرند. این توکنها بهعنوان ابزارهای مالی با تکنولوژی بلاکچینی، امکان اعطای وام و دریافت وام را بین افراد یا شبکههای متصل به بلاکچین فراهم میکنند. پلتفرم های مختلف وام دهی درصد سود های متفاوتی با توجه به وضعیت بازار می دهند. همچنین شما می توانید با بررسی پروژه های مستعد رشد و پروژه هایی که احتمال کمی برای اسکم بودن آن ها در نظر میگیرید را انتخاب کنید و در این پروژه ها به عنوان تامین کننده مالی فعالیت کنید. به این صورت که شما با ایجاد لیکوئیدیتی یا ایجاد نقدینگی در این پلتفرم ها به صورت سالانه صود دریافت می کنید. در بعضی پلتفرم ها با استیک کردن توکن مربوط به آن پروژه، احتمال اختصاص ایردراپ به شما نیز وجود دارد. در بخش توکن های وام دهی از سایت کوینگکو شما می توانید تمامی پروژه های فعال در این زمینه را مشاهده کنید.
جمعبندی
در این مقاله سعی بر آن شد تا بررسی کاملی از انواع ارزهای دیجیتال و کوین ها و توکنهای مختلف داشته باشیم. همانطور که مطالعه کردید، ارزهای دیجیتال یکدنیای گسترده و متنوع از ابزارهای مالی دیجیتال را ایجاد کردهاند که به افراد امکانات متعددی از جمله انجام تراکنشها، ایجاد ارزهای پایدار، شرکت در پروژههای متنوعی از جمله NFTها، توکنهای مبتنی بر داراییهای فیزیکی و غیره را فراهم میکنند. این ارزها بر پایه فناوری بلاکچین ایجاد میشوند که به اطمینان، شفافیت، و امنیت معاملات کمک میکند.