روش‌های مختلفی برای کسب درآمد از بازار ارز دیجیتال وجود دارد، اما شاید یکی از عجیب‌ترین آنها، شورت سل (Short sell) یا معامله شورت است. این روش که در اصطلاح فارسی، فروش تعهدی سهام گفته می‌شود، نوعی تکنیک سودآوری در بازارهای نزولی است. هرچند مدت زیادی از ابداع این روش نمی‌گذرد، اما محبوبیت آن در بین تریدرها روز به روز بیشتر می‌شود؛ اگر شما هم می‌خواهید بدانید که چگونه می‌توان در بازارهای نزولی و کاهش ارزش یک ارز دیجیتال، با این روش، سود قابل توجهی کسب کنید، این مقاله را از دست ندهید.
پوزیشن شورت یا فروش استقراضی چیست؟
شورت سل (Short sell) یا شورت سلینگ، به فرایندی گفته می‌شود که در آن در بازار فیوچرز، یکی از تریدرها مقداری از دارایی سهام یا رمزارز فردی دیگر (یا بروکر و صرافی) را قرض می‌گیرد و متعهد می‌شود آن را در تاریخ مشخصی بازگرداند. این تریدر، با این اطمینان (یا پیش‌بینی) که دارایی یا سهام مورد نظر به زودی کاهش پیدا می‌کند، آن را در بازار دیگری به فروش می‌رساند. معامله فیوچرز چیست؟ قبل از اینکه به مطالعه شورت سل بپردازید حتما پیشنهاد می شود تا مقاله مربوط به معاملات فیوچرز را نیز مطالعه کنید.
اگر سهم مورد نظر، طبق پیش‌بینی وی، کاهش پیدا کرد، او می‌تواند از اختلاف قیمت به وجود آمده، سود خوبی کسب کند. در غیر این صورت، اگر رمزارز یا سهام قرض گرفته شده، افزایش قیمت داشت، این فرد باید دارایی مورد نظر را با قیمت روز و بالاتر بخرد و به فرد قرض دهنده پس دهد.
برای مثال، فرض کنید قصد دارید شورت سل روی ارز دیجیتال بیت کوین انجام دهید. در این صورت، شما ابتدا باید بیت کوین را از یک صرافی به قرض بگیرید. فرض کنید در زمان قرض گیری، قیمت هر بیت کوین ۵۰ هزار دلار باشد. شما بلافاصله بعد از قرض گیری، بیت کوین را به قیمت بازار فروخته و ۵۰ هزار دلار نقد در جیب خود قرار می‌دهید. حال فرض کنید پس از چند روز، قیمت بیت کوین به ۴۰ هزار دلار کاهش یابد. شما در این زمان، با پول نقد خود، بیت کوین را با قیمت پایین‌تر خریداری کنید و به صرافی بدهکار خود برگردانید. در نهایت، شما با فروش ۵۰ هزار دلار و خرید ۴۰ هزار دلار، ۱۰ هزار دلار سود کسب کرده‌اید.
این معامله شورت، شاید در نگاه اول، ایده جذاب و متفاوتی بنظر برسد؛ اما پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد و نباید بدون کسب اطلاعات کافی از یک سهم این روش را اجرایی کرد.
آیا می‌دانستید؟
از سال 98 که فروش استقراضی یا شورت سل در بازار ایران مورد توجه قرار گرفت، بر اساس نظر کمیته فقهی بورس، شورت سل کاملا شرعی است و جزو معاملات حلال محسوب می‌شود.
نکات مهم هنگام ورود به معامله شورت یا فروش استقراضی
از جمله نکات مهم در معامله شورت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اگر سهام خریداری شده قابل تحویل نباشند، به دلیل عوامل مختلف مانند تقاضای بازار، وضعیت نماد و غیره، فرد باید دوباره سهام را از صاحبان اصلی قرض بگیرد. بنابراین اگر قصد دارید سهام را به صورت استقراضی بفروشید، دلایل قانع کننده‌ای را برای پیش‌بینی کاهش بازار و یا نزول قیمت سهام در نظر داشته باشید.
- فروش سهام به صورت استقراضی ممکن است خطرناک باشد. زیرا اگر قیمت سهام بالا رود، فرد باید هزینه بیشتری برای خرید مجدد سهام قرض گرفته شده بپردازد.
- در شورت سل، باید توجه کنید که اگر در دوره‌ای که شما موظف هستید سهام را به صاحبان آنها بازگردانید، تغییراتی مانند پرداخت سود، افزایش سرمایه شرکت و غیره رخ دهد، شما باید این تغییرات را نیز در هنگام تحویل سهام به صاحبان اصلی جبران کنید. این جبران بستگی به شرایط قراردادی دارد که شما با صاحبان سهام و یا کارگزاری منعقد می‌کنید.
- از معروف ترین الگو های کندل استیک برای ورود به معامله شورت استفاده کنید.
نحوه بازکردن معامله شورت سل
برای انجام این نوع معامله فیوچرز، معامله‌گر باید ابتدا دارایی مورد نظر را از یک صندوق قرض‌الحسنه یا یک صرافی دیجیتال قرض بگیرد و سپس آن را در بازار به قیمت فعلی بفروشد. سپس، معامله‌گر منتظر می‌ماند تا قیمت دارایی کاهش یابد و آن را با قیمت پایین‌تر خریداری کند. در نهایت، معامله‌گر دارایی را به صندوق قرض‌الحسنه یا صرافی برمی‌گرداند و تفاوت قیمت را به عنوان سود خود نگه می‌دارد.
برای باز کردن یک معامله short selling در بازار ارز دیجیتال، معامله‌گر باید ابتدا یک حساب کاربری در یک صرافی دیجیتال ایجاد کند. سپس، معامله‌گر باید مقدار مورد نظر از دارایی دیجیتال را قرض بگیرد و آن را به قیمت فعلی بفروشد. در این حالت، معامله‌گر یک موقعیت شورت (short position) باز کرده است.
در مرحله بعد، معامله‌گر باید منتظر بماند تا قیمت دارایی کاهش یابد و آن را با قیمت پایین‌تر خریداری کند. در این حالت، معامله‌گر حد ضرر (stop loss) و سود (take profit) خود را تعیین کند تا خطر ضرر را کاهش دهد. در نهایت، معامله‌گر باید دارایی را به صرافی برگردانده و تفاوت قیمت را به عنوان سود خود نگه دارد.
آیا باز کردن معامله شورت سل در همه بازار ها امکان پذیر است؟
شاید برای شما هم این سوال ایجاد شده باشد که آیا می‌توان از تکنیک شورت سل در تمام بازارهای مالی استفاده کرد یا این روش مخصوص بازار ارز دیجیتال است. خوب است بدانید که شورت سلینگ در تمامی بازارهای مالی امکان‌پذیر بوده و هر تریدری می‌تواند در بازارهای حرسی با کمک آن، سود آوری داشته باشد. از جمله این بازارها می‌توان به بازار فارکس، ارز دیجیتال و غیره اشاره کرد.
با این حال، برخی از بازارهای مالی قوانین و مقررات خاصی برای جلوگیری از شورت سل گذاشته‌اند. برای مثال، در بعضی از کشورها، شورت سل فقط در زمانهای خاص و با مجوز مقامات مجاز است. همچنین، در بعضی از این بازارها، شورت سل فقط برای سهام‌های خاص و با سقف معین قابل انجام است.
مزایای معامله شورت سل چیست؟
در این بخش قصد داریم به مزایای جذاب شورت سلینگ یا فروش تعهدی بپردازیم. به طور کلی، این مزایا هم برای قرض دهنده و هم برای قرض گیرنده وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
مزایای این روش برای دارندگان سهام یا دارایی (قرض دهنده)
اگر از آن دسته تریدرهایی هستید که می‌خواهید دارایی مورد نظر خود را برای مدت طولانی در حساب خود نگه دارید، بهترین پیشنهاد برای شما، استفاده از پوزیشن شورت سل است. در صورتی که دارایی خود را طولانی‌مدت به صورت راکد نگه دارید، هیچ سودی جز از طریق افزایش قیمت آن رمزارز نخواهید کرد.
شما می‌توانید با استفاده از فروش تعهدی، در بازه زمانی که قصد فروش سهام یا دارایی خود را ندارید، آن را به معامله‌کننده دیگری قرض بدهید. فرد قرض گیرنده به نمایندگی از شما، این دارایی را در بازار دیگری می‌فروشد.
وجوه حاصل از فروش سهام به حساب دارنده واریز می‌شود و دارنده می‌تواند این وجوه را به‌صورت سپرده بانکی یا خرید صندوق‌های قابل معامله با درآمد ثابت، سرمایه‌گذاری کند.
این شرایط برای دارنده سهام یا رمزارز، بسیار جذاب است؛ زیرا در شرایط عادی نمی‌توانست سود بالایی از سرمایه راکد شده خود به دست آورد. اما با شورت سل و قرض دادن آن به یک تریدر دیگر، علاوه بر کسب سود از بالا رفتن قیمت، سود ناشی از سپرده بانکی یا سرمایه‌گذاری در صندوق‌های مختلف را نیز کسب می‌کند.
اگر برای دارایی موردنظر، سود تقسیمی در نظر گرفته شود، قرض دهنده می‌تواند به اندازه سهم خود از سود نهایی، از حساب خود، برداشت نماید.
معایب معامله شورت سل چیست؟
از جمله معایب شورت سلینگ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نوسانات قیمت
- تغییرات ناگهانی در تقاضا و عرضه
- عدم تطابق زمانی بین فروش و خرید
- مسئولیت پرداخت حقوق صاحب سهام
خطر لیکوئید شدن در معاملات شورت سل
فروش تعهدی یا Short Sell یک معامله خطرناک است که ممکن است سود بسیار کم یا زیان بسیار زیاد داشته باشد. اگر قیمت سهم به صفر برسد یا اصطلاحاً لیکویید شود، فروشنده تعهدی فقط به اندازه سرمایه خود سود می کند. اما اگر قیمت سهم بالا رود، فروشنده تعهدی مجبور است با قیمت بالاتر سهام را خریداری و بازگرداند. در این مقاله نکات مهمی در خصوص جلوگیری از لیکوئید شدن در ارز دیجیتال ذکر شده است که مطالعه ی آن برای شما واجب است.
در این صورت، زیان فروشنده تعهدی محدود نیست و ممکن است بسیار بالاتر از سرمایه اولیه باشد. به همین دلیل، فروشنده تعهدی باید یک وثیقه نزد قرض دهنده سهام نگه دارد. این وثیقه معمولاً از وجوه حاصل از فروش تعهدی تشکیل شده و در اوراق بهادار کوتاه مدت سرمایه گذاری می‌شود.
فروشنده تعهدی باید یک نرخ بهره به قرض دهنده سهام پرداخت کند که از سود حاصل از سرمایه گذاری در اوراق بهادار کسر می‌شود. این نرخ بهره را «نرخ تخفیف» می‌نامند. در واقع، فروشنده تعهدی بخشی از هزینه قرض خود را با این روش جبران می‌کند.
کدام صرافی ها امکان معاملات شورت سل را فراهم کرده اند
از جمله صرافی‌هایی که امکان شورت سلینگ را فراهم کرده‌اند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بایننس
- کراکن
- کوکوین
- بای بیت
- بینگ ایکس
- نوبیتکس
جهت انتخاب بهترین صرافی بدون احراز هویت برای ترید ارز دیجیتال می توانید مقاله ما در آکادمی گرانمایه را مطالعه کنید.
چه زمانی بهترین زمان برای باز کردن معامله شورت سل است؟
بهترین زمان برای شورت سل زمانی است که بازار در حال رکود باشد و نشانه‌هایی از کاهش قیمت سهام وجود داشته باشد. برخی از عواملی که می‌توانند باعث رکود بازار شوند عبارتند از: بحران‌های اقتصادی، سیاسی یا اجتماعی، گزارشات منفی درباره عملکرد شرکت‌ها، تغییرات نامطلوب در سیاست‌های دولتی یا نظارتی، افزایش نرخ بهره یا تورم و غیره.
برای شورت سل، معامله‌گر باید تحلیل تکنیکال و فاندامنتال را به خوبی بلد باشد و بتواند نقاط مقاومت و حمایت، الگوهای نمودار، شاخص‌های تکنیکال، حجم معاملات، اخبار و گزارشات مربوط به شرکت‌ها و صنایع را دنبال کند.
همچنین باید ریسک مدیریت کند و استفاده از استپ لاس و تریلینگ استپ لاس را فراموش نکند. شورت سل یک فعالیت پرخطر است که ممکن است منجر به ضرر بزرگ شود. بنابراین، تنها برای معامله‌گران با تجربه و دارای سرمایه کافی توصیه می‌شود.
شورت سل در بازارهای مالی ایران چگونه است؟
در بازار بورس تهران، فروش استقراضی به دو صورت ممکن است: تعهدی و قرضه‌ای. در حالت تعهدی، فروشنده سهم را از خود کارگزار قرض می‌گیرد اما در حالت قرضه‌ای، سهم را از یک نفر دیگر قرض گرفته می‌شود. در هر دو حالت، فروشنده باید قرارداد مخصوص فروش استقراضی را با کارگزار خود منعقد کند. همچنین، فروش استقراضی تنها برای نمادهای خاصی که توسط سازمان بورس مجاز شده‌اند امکان‌پذیر است.
فردی که سهم خود را به صورت قرضه‌ای به دست فروشنده می‌دهد، مالک نامیده می‌شود و فردی که سهم را به صورت تعهدی یا قرضه‌ای می فروشد، متقاضی نامیده می‌شود. مالک با استفاده از سامانه تامین، می‌تواند نماد، تعداد و دوره تنفس سهام خود را مشخص کند.
دوره تنفس به زمانی گفته می‌شود که طول می کشد تا مالک بتواند سهام خود را از متقاضی پس بخواهد. در طول این دوره، متقاضی نمی‌تواند سهام را به مالک برگرداند، مگر اینکه خودش بخواهد. پس از پایان دوره تنفس، مالک حق دارد سهام خود را از متقاضی درخواست کند و متقاضی باید آن را با قیمت بازار خریداری و به مالک بازگرداند.
جمع‌بندی
در این مقاله سعی کردیم به بررسی مفهوم معاملات شورت سل در بازار مالی بپردازیم. این پوزیشن و تکنیک معاملاتی در تمام بازارهای مالی قابل استفاده است و با وجود ریسک‌های موجود، جذابیت‌های زیادی هم برای قرض‌دهنده و هم برای قرض‌گیرنده وجود دارد. آیا شما هم می‌خواهید یک پوزیشن شورت باز کنید؟ چنانچه سؤالی دارید، می‌توانید آن را در همین صفحه با کارشناسان یا دیگر مخاطبین به اشتراک بگذارید.