آموزش ارز دیجیتال، وبلاگ
فورک چیست؟ تفاوت هارد فورک و سافت
فروردین
فهرست محتوا
اگر شما هم از افراد فعال در بازار ارزهای دیجیتال باشید، متوجه تنوع بالا رمزارزها و نوعهای مختلف بیت کوین (مانند: بیت کوین اس وی و بیت کوین کش) یا نوعهای اتریوم (مانند: اتریوم کلاسیک) شدهاید. قطعا این موضوع میتواند برای افراد تازه وارد و کم تجربه گیجکننده و عجیب به نظر برسد. در واقع این افراد به دلیل آگاهی کم در زمینه تغییرات متعدد ارزهای دیجیتال بعد از زمان عرضه دچار این سردرگمی میشوند.
این مسئله به بحث جنجالی فورک یا انشعاب بر میگردد. شرایط کنونی بلاک چینها با شرایط آنها در زمان انتشار اولیه تفاوتهای بسیار زیادی دارد. این تکامل و ارتقاء یک فرآیند بسیار طبیعی است که نه تنها در بلاک چینها و نرم افزارها، بلکه برای هر نوع تکنولوژی دیگری رخ میدهد.
و اما فورک یا انشعاب چیست؟ انشعاب ها چه انواعی دارند؟ آیا فورکها تاثیری بر روی ارزش و قیمت رمزارزها دارند؟ آیا فورکها بر روی تمامی بلاک چینها اعمال میشوند؟ دلیل اساسی وقوع انشعابها چیست؟
اینها تنها بخش کوچکی از سوالات پرتکرار افراد فعال در بازار ارزهای دیجیتال است. فورکینگ یا فورک کردن در حقیقت همان فرایند تغییر یک بلاک چین ارز دیجیتال است. در ادامه توضیحاتی در این خصوص ارائه میدهیم.
فورک یا انشعاب چیست؟
همانطور که در اخبار و وب سایتهای مختلف مشاهده می کنید، مهمترین و بارزترین ویژگی فناوری بلاک چین، عدم امکان تغییر اطلاعات ثبت شده در آن است. در واقع پروتکلهای مورد استفاده در بلاک چین توسط برنامه نویسان بسیار حرفهای طراحی و پیادهسازی شده است که کاملا غیرقابل تغییر هستند.
عدم ایجاد تغییر در بلاک چین میتواند برای افراد مخالف با قوانین موجود در آن بسیار آزاردهنده و ناخوشایند باشد. در این حالت، تنها راه حل کاربردی، به روزرسانی یا ایجاد یک بلاک چین جدید است. مثال: از قوانین مهم و غیرقابل تغییر در بلاک چین بیت کوین میتوان به زمان ماین یک بلاک (10 دقیقه) و اندازه یک بلاک (1 مگابایت) اشاره داشت.
جالب است بدانید که ارزهای دیجیتال طبق یک دسته از کدهای نرم افزاری به بازار ارائه شدهاند. این کدها کاملا متن باز (Open source) هستند. به همین علت توسعهدهندگان میتوانند به آنها دسترسی پیدا کرده و به مرور نسخههای بهتری را به بازار ارائه بدهند. بدون شک ارزهای دیجیتال نیز مشابه با هر نرم افزار دیگری نیاز به بهبود و به روزرسانی دارند.
با تغییر در کدهای منبع جهت به روزرسانی و بهبود رمزارزها، انشعاب در شبکه ایجاد میشود. به زبان سادهتر؛ فورک یا انشعاب (Fork) همان به روزرسانی یا ایجاد بلاک چین جدید است. تغییر قوانین شبکه بلاک چین و اضافه شدن قابلیتی جدید به نسخه قبلی میتواند از این تغییرات به شمار بروند.
دقت داشته باشید که تغییرات و به روزرسانیها در بعضی از فورکها سبب منسوخ شدن نسخههای قدیمی شوند.
انواع فورک چیست؟
همانطور که اشاره شد، در دنیای ارزهای دیجیتال، انشعاب (Fork) از راههای کاربردی به روزرسانی و ایجاد تغییرات در پروتکل بلاک چین است. Fork نوعی انشعاب است که برنامهنویسان آن را از بلاک چین اصلی گرفته و با ایجاد تغییراتی در کد منبع به پروژه، بلاک چین جدیدی را به وجود میآورند.
لذا فورک با اهداف مختلفی مثل: رفع مشکلات امنیتی، افزودن قابلیتهای جدید و کاربردی، از بین برد اختلاف نظر افراد فعال در یک جامعه بر سر سیاسیتهای کلی و … پیادهسازی میشود. به طور کلی تغییرات و به روزرسانیهایی که بر روی انواع بلاک چین اعمال میشود، میتوانند کلی یا جزئی باشند.
با توجه به این مسئله میتوانیم فورک را به دو نوع مختلف هارد فورک و سافت فورک تقسیمبندی کنیم. در ادامه توضیحاتی در خصوص این دو نوع انشعاب ارائه خواهیم داد.
هارد فورک (Hard Fork)
گاهی بین افراد فعال در یک شبکه اختلافات بسیاری در زمینه امنیت، سرعت انتقال، میزان توزیع ارز و … به وجود میآید. این اختلافات اغلب سبب ایجاد هارد فورک میشود. در واقع این هارد فورک برای حفظ آینده رمزارز و جلوگیری از تحت تاثیر قرار گرفتن آن صورت میگیرد.
به همین دلیل در زمان وقوع هارد فورک، تغییرات مهم و اساسی در نرم افزار ایجاد میشود؛ به طوری که دیگر با نسخههای قبلی سازگار (Backward-uncompatible) نخواهد بود. در نتیجه اگر فرد فعالی در این شبکه به روزرسانی را انجام ندهد، برای همیشه از شبکه جدا خواهد شد. هارد فورک در حقیقت یک انشعاب دائمی از بلاک چین ایجاد میکند.
نکته: دقت داشته باشید که تاریخچه تراکنشها از نقطه Fork محسوب شده و تراکنشهای که قبل از هارد فورک انجام شدهاند در زنجیره جدید اعتبار نخواهند داشت.
مثال: پس از ایجاد انشعاب بیت کوین کش با اندازه بلاک 8 مگابایت، به صورت مستقل از بلاک چین بیت کوین به فعالیت خود ادامه داد.
و اما پس از وقوع هارد فورک چه اتفاقی برای رمزارزها رخ میدهد؟ اغلب سرمایهگذاران و تریدرها در زمان وقوع هارد فورک در مورد از بین رفتن ارزش آن ارز نگرانیهای زیادی دارند. ولی باید توجه داشته باشید که هارد فورک ارز قبلی همچنان مانند گذشته باقی مانده و از شبکه بلاک چین حذف نخواهد شد.
آشنایی با انواع هارد فورک
دقت داشته باشید که هارد فورک دارای دو نوع مختلف در بلاک چین است که هر یک از این دو دارای ویژگیهای خاص خود هستند. در ادامه به این دو نوع هارد فورک میپردازیم.
- هارد فورک جنجالی (Contentious Hard Forks): اگر در میان افراد یک جامعه اختلافات زیادی در زمینه مسیر و جهت پروژه وجود داشته باشد، هارد فورک برنامه ریزی شده میتواند به عنوان بهترین راه حل معرفی شود. ولی در این نوع هارد فورک بر خلاف هارد فورک برنامهریزی شده، زنجیره قدیمی از بین نرفته و دو بلاک چین مجزا ایجاد میشود. این دو بلاک چین میتوانند تا زمان ادامه حمایت افراد به فعالیت خود ادامه دهند.
مثال: اتریوم کلاسیک میتواند بهترین مثال برای این نوع فورک باشد که پس از حمله هکرها رخ داد و سبب ظهور زنجیرهای جدید به نامهای اتریوم و اتریوم کلاسیک شد.
- هارد فورک برنامهریزی شده (Planned Hard Fork): اگر در میان افراد یک جامعه در زمینه ایجاد تغییرات موافقتهای زیادی وجود داشته باشد و انشعاب با مقاومت کمی رو به رو شود، هارد فورکی که بر روی بلاک چین پیادهسازی میشود از نوع برنامهریزی شده خواهد بود. این هارد فورک اغلب با دو هدف به روزرسانی شبکه و انجام به روزرسانیها و پیشرفتهای جدید رخ میدهد.
نکته: دقت داشته باشید که در نتیجه وقوع هارد فورک برنامهریزی شده (Planned Hard Fork) زنجیره قدیمی از بین رفته و زنجیره جدید توسعه مییابد.
مثال: برای فعال کردن تراکنشهای سریع و افزایش امنیت در بلاک چین اتریوم، هارد فورک بیزانس رخ داد.
سافت فورک (Soft Fork)
انشعاب نرم یا همان سافت فورک در واقع روشی سازگار با نسخه قبلی (Backward-compatible) است و پس از یک به روزرسانی کوچک و جزئی در نرم افزار پیادهسازی میشود. جالب است بدانید که در صورت عدم به روزرسانی افراد فعال در این شبکه امکان شرکت در اعتبارسنجی و تایید تراکنشهای شبکه برای آنها وجود خواهد داشت.
البته ماینرهایی که به روزرسانی را انجام ندادهاند، در زمان ثبت بلاک با مشکل رو به رو شده و شبکه بلاک او را رد میکند. به زبان سادهتر؛ سافت فورک نوعی انشعاب موقت محسوب میشود و انشعاب جدید همواره با نسخه قبلی سازگار باقی میماند. به عنوان مثال: سافت فورک SH2P به منظور افزودن قابلیت آدرسهای چند امضایی بر روی شبکه بیت کوین پیادهسازی شد.
آشنایی با انواع سافت فورک
دقت داشته باشید که سافت فورک به دو دسته مختلف تقسیم میشوند که با یکدیگر تفاوتهای خاصی دارند. این دو انشعاب نرم به شرح زیر هستند.
- User Activated Soft Fork (UASF): این نوع سافت فورک تغییرات را در یک تاریخ و زمان مشخص پیادهسازی میکند و تمامی کاربران نیز ملزم به عدم تایید بلاکها و تراکنشهایی که با قوانین جدید مغایرت دارند، هستند.
- Miner Activated Soft Fork (MASF): در این نوع سافت فورک امکان عدم پذیرش به روزرسانی جدید و ادامه مسیر قبلی برای ماینرها و کاربران وجود دارد.
نکته: در واقع این دو سافت فورک از نظر ویژگیهای خود و نوع پیادهسازی آنها با یکدیگر تفاوت دارند.
فورک موقت چیست؟
زمانی که ماینرها عدد نانس (Nonce) یک بلاک را همزمان پیدا کنند، فورک موقت رخ میدهد. در نتیجه آن این اتفاق، دو بلاک چین جداگانه ایجاد میشود. دقت داشته باشید که فورک موقت اغلب در سیستمهایی مانند بیت کوین رخ میدهد که از الگوریتم گواه اثبات کار (POW) پیروی و استفاده میکنند. در این حالت ماینرها زنجیرهای را برای تولید بلاک بعدی خود انتخاب میکنند.
نکته: در هنگام وقوع انشعاب موقت، زنجیره بلندتر به عنوان بلاک چین صحیح در نظر گرفته شده و زنجیره کوتاهتر رها میشود.
تفاوت هارد فورک و سافت فورک چیست؟
جالب است بدانید که هارد فورک و سافت فورک هر دو نسخهای قدیمی، در زمان تغییر و به روزرسانی کد موجود در پلتفرم ارز دیجیتال و ایجاد نسخه جدید، در شبکه باقی مانده و مشابه هم هستند. توجه داشته باشید که با هارد فورک، دو بلاک چین قدیمی و جدید در کنار یکدیگر وجود دارند و برای کار با بلاک چین جدید نیاز به نرم افزاری به روز به منظور کار کردن بر اساس قوانین جدید است.
ولی در زمان استفاده از سافت فورک، پس از پذیرش به روزرسانی توسط کاربران، تنها یک بلاک چین معتبر باقی خواهد ماند. در حقیقت هر دو فورک یک انشعاب را بلاک چین ایجاد میکنند. در صورتی که با هارد فورک (در صورت عدم توافق گرههای شبکه) دو بلاک چین و با سافت فورک فقط یک بلاک چین ایجاد میشود.
به همین علت میتواند نتیجهگیری کرد که هارد فورکها با قبل سازگار نیستند و سافت فورکها سازگار با قبل (Backward-compatible) هستند. سافت فورک میتواند برای افزودن ویژگیها و عملکردهای جدید بسیار ایدهآل و کاربردی باشد؛ چرا که قوانین اجرایی در بلاک چین تغییر نمیکند.
به همین علت سافت فورکها اغلب به منظور پیادهسازی ویژگیهای جدید در سطح برنامهنویسی مورد استفاده قرار میگیرند. برای درک بهتر تفاوت میان هارد فورک و سافت فورک یک سیستم عامل آپدیت در کامپیوتر را در نظر بگیرید. بعد از به روزرسانی، همه برنامههای موجود در کامپیوتر میتوانند با تسخه جدید سیستم عامل کار کنند. این مسئله کاملا مشابه با سافت فورک است.
برای هارد فورک، تغییر کامل به یک سیستم عامل جدید میتواند بهترین مثال باشد.
دلایل رخ دادن فورک چیست؟
انشعابها به دلایل مختلفی میتوانند رخ دهند. گاهی اوقات توسعه دهندگان ارزهای دیجیتال و همچنین کاربران متوجه نیاز تغییر اساسی و مهم یک ارز به منظور ادامه حیات آن میشوند. حمله و نفوذ به شبکه از مهم ترین دلایل این نتیجهگیری و تصمیم به شمار میرود. در واقع فورکها میتوانند با هدف رسیدن به نقطه خاصی از حیات نرم افزار آن شبکه رخ دهند.
به زبان سادهتر؛ در برنامه زمانی توسعه یک رمزارز، گاهی زمان مشخصی در آینده برای اعمال Fork مشخص میشود. علاوه بر آن؛ در بعضی مواقع شخص یا گروهی از توسعهدهندگان تمایل به ایجاد یک ارز دیجیتال جدید با نامی جدید هستند. به این صورت میتوانند با سایر رمزارزها رقابت کرده و به کسب سود بپردازند. در این بین بعضی از این انشعابها، مانند هارد فورک برنامهریزی میشوند.
سافت فورک نیز میتواند از اتفاقات خوبی که برای رمزارزهای مختلف به وقوع میدهند، باشد. دقت داشته باشید که در جریان این انشعابها، امکانات و ویژگیهای کاربردی جدید به سامانه اضافه میشود که کاربران فعال مدتها منتظر آن بودهاند. از طرفی هارد فورکهای جنجالی و جذابی وجود دارند که میتوانند برای افراد کم تجربه و تازه کار عجیب و گیجکننده به نظر برسند.
به عنوان مثال: افراد تازه کار و بیتجربه پس از ورود به دنیای ارزهای دیجیتال، به دلیل تنوع و تعداد بالای رمزارزها و همچنین ارزش و ویژگیهای خاص هر یک دچار سردرگمی میشوند.
نکته: توجه داشته باشید که انشعابهای ارزهای دیجیتال، به خصوص فورکهای بیت کوین میتواند بر روی قیمت این رمزارزها تاثیر چشمگیری داشته باشد.
ایجاد فورک و تاثیرات آن!
توجه داشته باشید که ایجاد انشعابها میتوانند تاثیرات بسیار زیادی بر روی شرایط ارزهای دیجیتال و روند کلی حرکت آنها داشته باشند. لذت در ادامه به تاثیرات ایجاد انشعاب (Fork) اشارهای مختصر خواهیم داشت.
بهبود شبکه و رفع مشکلات و ایرادات
همانطور که اشاره شد، ارزهای دیجیتال نیز مانند هر نرم افزار کدنویسی شده در طی زمان نیاز به بهبود و به روزرسانی خواهند داشت. این مسئله سبب پایداری شبکه رمزارز و رفع ایرادات و مشکلات آن میشود. از طرفی امنیت رمزارز، از مهمترین و اساسیترین دغدغههای هر سرمایهگذاران و تریدرها است که در هر به روزرسانی قویتر و بهتر میشود.
نکته: هارد فورک میتواند به افزایش امنیت در شبکه بلاک چین کمک چشمگیری کند.
جلب اعتماد و بازگشت سرمایه از دست رفته تریدرها
گاهی بعضی از ارزهای دیجیتالی میتوانند هدف حملات سایبری قرار بگیرند و سبب از بین رفتن سرمایه بسیاری از تریدرها شوند. به عنوان مثال: در سال 2016 این اتفاق برای ارز اتریوم رخ داد. به این صورت که پس از حملات هکرها به ارز اتریوم، این رمزارز سقوط عجیبی را تجربه کرد و سرمایه بسیاری از افراد را از بین برد.
پس از آن هارد فورکی بر روی شبکه اتریوم پیادهسازی شد که سبب ایجاد ارز جدیدی به نام اتریوم کلاسیک شد. پیادهسازی این هارد فورک سبب جلب اعتماد از دست رفته تریدرها و افراد فعال در این شبکه رمزارز شد.
جداناپذیری فورک ها از بلاک چین
بیش از یک دهه از معرفی اولین ارز دیجیتال (بیت کوین) میگذرد و از آن زمان تا به اکنون انشعابهای متعددی در حال اجرا است. نکته جالب، اختلاف بین نظرات مثبت و منفی بین تریدرها است. به این صورت که برخی از آنها به دلیل اعتماد بسیار بالا نسبت به هارد فورک برای به روزرسانیهای بعدی لحظه شماری میکنند و برخی دیگر از هرگونه هارد فورک اجتناب میکنند.
تاثیر فورک ها بر قیمت ارز!
همانطور که اشاره شد؛ انشعابها میتوانند با توجه به دلیل، هدف و شرایطی که رخ میدهند، قیمت ارزهای دیجیتال را تحت تاثیر خود قرار دهند. البته پارامترها و عوامل مختلفی میتواند بر روی قیمت ارزهای دیجیتالی تاثیر بگذارند. به همین علت نمیتوان فورکها را به عنوان عامل اصلی تغییر قیمت و نوسان بازار ارزهای دیجیتال شناخت.
Fork ها میتوانند به 3 دلیل مختلف در نوسان (کاهش یا افزایش) قیمت ارز دیجیتال نقش اساسی داشته باشند. در ادامه توضیحات مختصری در مورد این سه علت ارائه میدهیم.
ایجاد احساسات مثبت و منفی در مورد یک رمزارز
ایجاد احساسات عمومی مثبت و منفی پیرامون پروژه از فاکتورهای اساسی موثر بر قیمت ارز دیجیتال در زمان فورک به حساب میآید. در صورت رخ دادن یک هارد فورک برنامهریزی شده، قابلیتهای یک بلاک چین ارتقاء مییابد. به همین دلیل عموما احساسات کاربران نسبت به این موضوع مثبت بوده و میتوان آن را سیگنالی به منظور افزایش قیمتها در نظر گرفت.
در ادامه مثالی را برای درک بهتر این موضوع ارائه میدهیم. در شبکه کاردانو اجرای صحیح و موفقیتآمیز هارد فورک آلونزو، زمینهساز ایجاد قراردادهای هوشمند در بلاک چین آن فراهم شد. شاید در نگاه اول این اتفاق بسیار کوچک و ساده به نظر برسد، ولی همین مسئله سبب افزایش میزان محبوبیت کاردانو و تشویق کاربران به نگهداری از ارز دیجیتال ADA شد.
به همین دلیل با مشخص شدن زمان اجرای این هارد فورک، بسیاری از تریدرها تشویق به خرید این ارز و افزایش ارزش و قیمت آن شدند.
ارائه رمزارزهای جدید به صورت رایگان!!
زمانی که یک هارد فورک جنجالی و خاص مثل هارد فورک بیت کوین کش در حال وقوع است، کوینهای موجود بر روی زنجیره اصلی، در زنجیره فورک شده کپی میشوند. دلیل این مسئله به تاریخچه تراکنشهای مشترک و یکسان پیش از فورک در هر دو این زنجیرهها بر میگردد. در حقیقت زنجیره جدید در زمان وقوع انشعاب، مسیر جدیدی را در این تاریخچه مشترک رقم میزند.
در نتیجه اگر پس از اجرای هارد فورک، ارز دیجیتال جدیدی ظهور پیدا کند، کاربرانی که ارز دیجیتال اولیه را در کیف پول خود نگهداری میکردهاند، قادر به دریافت همان میزان ارز دیجیتال دوم به صورت رایگان هستند. دقت داشته باشید که ارزهای تازه متولد شده در این مسئله تنها به کاربرانی تعلق میگیرد که پیش از اجرای هارد فورک، ارز دیجیتال اولیه را به دست آوردهاند.
این مسئله نیز میتواند بر روی قیمت ارز دیجیتال تاثیرات خاص خود را بگذارد. به این صورت که اگر چنین هارد فورکی در حال وقوع باشد، بسیاری از سرمایهگذاران و تریدرها پیش از زمان اجرای فورک تمام تمرکز و تلاش خود را برای خریداری ارز دیجیتال اولیه میگذارند. در نتیجه میتوانند به میزان ارز دیجیتال اولیه خود، ارز ثانویه را به صورت رایگان دریافت کنند.
به این ترتیب میزان تقاضا در کوینهای شبکه اصلی افزایش یافته و ارزش و قیمت آن را نیز بیشتر میشود.
نقش اساسی در عرضه رمزارزها
بعضی از فورکها به دلیل ایجاد تغییر در قوانین اجماع شبکه میتوانند به صورت مستقیم بر میزان ارائه یا نرخ ارائه رمزارزها تاثیر چشمگیری داشته باشند. به عنوان مثال: در آینده قرار است هارد فورکی در شبکه رخ دهد که در نتیجه آن استخراج رمزارزها سخت و یا نرخ ارائه پاداش شبکه کم میشود.
این هارد فورک مستقیما نرخ ارائه ارزهای دیجیتال و همچنین بر میزان تقاضای کاربران را تحت تاثیر خود قرار میدهد؛ زیرا در این حالت تریدرها متوجه کاهش میزان پاداش استخراج توکن یک کوینی از 10 به 5 واحد پس از اجرای این فورک میشوند. به این صورت پیش از اجرای این هارد فورک، تریدرها میزان بیشتری از توکنهای این رمزارز را ذخیره میکنند.
دقت داشته باشید که اگر عکس این مسئله نیز رخ دهد که در نتیجه اجرای انشعاب سقف ارائه کوین افزایش یابد، میزان تقاضا و قیمت آن مجددا تحت تاثیر قرار میگیرد.
سخن پایانی
انشعاب (Fork) از جمله پدیدههای رایج و در عین حال بسیار جذاب و بحث برانگیز در دنیای برنامهنویسی و کامپیوتر است. همانطور که اشاره شد، شما می توانید رد پایی از انشعاب را در بلاک چین نیز مشاهده کنید. و اما فورکینگ در کریپتو چیست؟
اگر یک پروتکل بنابر دلایل مختلفی تصمیم به تغییر بگیرد، فورکینگ رخ میدهد. این اتفاق میتواند در قالب Hard Fork و Soft Fork رخ دهد. بدون شک Hard Fork میتواند تغییرات عمده و اساسی در بلاک چین ایجاد کند که در بسیاری از مواقع سبب ایجاد دو زنجیره کاملا مجزا میشود. در این حالت نسخه قبلی و نسخه جدید هیچگونه سازگاری با یکدیگر ندارند.
Soft Fork هم در واقع به روزرسانی نرمافزاری است که در نتیجه وقوع آن بلاک چین دو شاخه نخواهد شد و همچنان سازگاری خود با نسخه قبلی را حفظ میکند. اکنون ما از شما میپرسیم که جنجالیترین و بحث برانگیزترین Fork در دنیای ارز دیجیتال کدام است؟ آیا اجرای آنها میتواند مشخصکننده آینده هر یک از رمزارزها باشد؟
- معرفی صرافی ال بانک (Lbank) - 1 شهریور, 1403
- بهترین صرافی بدون احراز هویت مناسب ایرانیان (آپدیت) - 30 مرداد, 1403
- اندیکاتور استوکاستیک چیست؟ - 24 مرداد, 1403
